Door de verandering van het klimaat hebben telers van gewassen helaas meer te maken met extreme weersomstandigheden tijdens het groeiseizoen. Nu is slecht weer van alle tijden, maar de laatste jaren volgt zich dit in een rapper tempo op. Zo komen steeds vaker zomerstormen voor die in menig maïsgewas hun sporen nalaten.

Nu worden alle schadebeelden in maïs als gevolg van storm onder de noemer ‘legering’ of ‘knakmaïs’ geplaatst, maar feitelijk en meer in detail gaat het om 5 verschillende vormen die in meer of mindere mate schade in de vorm van opbrengstderving en/of kwaliteitsverlies kunnen opleveren.

1. Wortelzwakte of zomerlegering voor de bloei

Wanneer een gewas voor de bloei door een storm geveld wordt, treedt in sommige gevallen zomerlegering op. Het gewas ligt dan enige tijd als ‘gewalst’ op het veld. Het gewas zal zich in een kleine week weer oprichten, maar wel met een gebogen stengel in de vorm van een omgekeerde wandelstok als aandenken. De opbrengstderving of het kwaliteitsverlies is in deze situatie gelukkig te verwaarlozen.

2. Zomerlegering door wortelzwakte na de bloei

Bij een storm in de tweede helft van het groeiseizoen, dus na de bloei, kunnen sommige maïsrassen volledig plat gaan, vaak inclusief (een deel van) de wortel en een moot grond. Dit is de afgelopen jaren op meerdere percelen het geval geweest. De oorzaak zit in een te gering aantal kroonwortels en/of een gebrekkige ruimtelijke schikking van de wortels. Dit is genetisch bepaald, wat betekent dat sommige maïsrassen gevoelig zijn voor deze vorm van legering en andere helemaal niet.
Het trieste resultaat is dat door wortelzwakte gelegerde maïs slecht tot niet is te oogsten, met een serieuze opbrengstderving en verhoging van het ruwasgehalte van het geoogste product tot gevolg.

3. Green snapping – breken van de stengel

Vóór de bloei breken de stengels op of net boven de zich op dat moment strekkende stengelknoop. De stengelknoop is onverhout (niet gelignificeerd) zolang celdeling plaatsvindt. Er vindt compensatie van opbrengstderving door buurplanten plaats indien het aandeel planten met green snap minder dan 20% is. Dit komt omdat deze meer de ruimte krijgen om zich beter te ontwikkelen.
Green snapping is niet het gevolg van een bepaalde raskeuze, maar direct het resultaat van een storm op het verkeerde moment. Wanneer de storm een week eerder of juist later over het bewuste perceel getrokken was, dan had het met zekerheid veel minder tot geen schade berokkend. Juist dan worden weer andere percelen getroffen, wanneer de mais op deze percelen zich op dat moment in de strekkingsfase bevindt.

4. Stengelzwakte – knikken van de stengel

Kort vóór de kolfrijpheid knikt de stengel op knie- tot heuphoogte zonder effectief te breken. Het knikken is het gevolg van het hefboomeffect van een zware afrijpende kolf op een suiker-uitgeloogde stengel. Over het algemeen is geknikte maïs nog aardig goed te oogsten zonder al te veel product- en/of kwaliteitsverlies. Dit omdat de afrijping (gedeeltelijk) doorgaat omdat de stengeldelen boven en onder de breuk nog met elkaar verbonden zijn. Dit in tegenstelling tot maïs die door green snap beschadigd is geraakt.

5. Fusarium

Fusarium in maïs komt aan het eind van kolfrijpheid tot uiting in een toenemende bruinverkleuring in het onderste stengelgedeelte in combinatie met verminderde stevigheid van het weefsel en treedt vooral op op droogtegevoelige lichte grond. Het gevolg is een steeds slechter wordende stabiliteit, wat resulteert in legering. Gelegerde maïs als gevolg van Fusarium is moeizaam te oogsten met eventueel opbrengstderving tot gevolg.
Ook een kwaliteitsvermindering is mogelijk aan de orde, onder andere doordat meer gronddeeltjes in de maïskuil terechtkomen. Ook kan een onvoldoende afrijping door het vroegtijdige afsterven van de maïsplant als gevolg van de Fusarium-aantasting het resultaat zijn. Ook hier is een genetisch bepaald onderscheid te maken tussen de verschillende maïsrassen als het gaat om gevoeligheid voor in dit geval stengel-Fusarium.

Neem ter preventie de juiste teeltmaatregelen

Om de komende jaren legering in maïs zoveel mogelijk te voorkomen zijn de volgende maatregelen de juiste:

• Zorg voor een goede bodemvruchtbaarheid, denk hierbij in het bijzonder aan een goede pH van de bodem en een voldoende bemesting met kalium. Zonder een goede bodemvruchtbaarheid is de kans op een zwakker gewas aannemelijk.
• Start met beregenen bij een dreigend vochttekort.
• Kies voor compacte maïsrassen die zich de afgelopen jaren in de praktijk op stevigheid bewezen hebben. Voorbeelden hiervan zijn onder andere: Prixdor, Megusto, Benedictio, Genialis of Millesim.

Wilt u meer informatie over de verschillende vormen van legering of heeft u zelf met stormschade te maken? Neem dan contact op met uw KWS-adviseur. Zijn contactgegevens zijn te vinden op: www.kwsmaiszaad.com/nl/contact.